Hank Deerfield houdt van structuur. Het voormalige lid van de militaire politie maakt in een hotel zijn bed keurig op. En als de Amerikaanse vlag bij het plaatselijke politiebureau ondersteboven hangt, stapt hij uit om te corrigeren. ‘Een vlag die ondersteboven hangt is een internationaal noodsignaal’, vertelt de pensionaris.
Tommy Lee Jones is geknipt voor dit soort portretten van oude, melancholieke mannen die met trots de onrechtvaardigheden van het leven dragen. In No Country For Old Men speelde hij de sheriff, die vlak voor zijn pensioen wordt geconfronteerd met een orgie aan geweld en die probeert te stoppen. In In The Valley Of Elah krijgt hij als Hank Deerfield te horen dat zijn zoon, net teruggekeerd uit Irak, vermist wordt. Na een avond stappen keert de militair niet meer terug op de kazerne.
De eigenwijze Deerfield gaat zelf op onderzoek uit. Veel medewerking krijgt hij aanvankelijk niet. Zelfs niet als zijn zoon, in stukken gesneden en verbrand, wordt gevonden in de woestijn. De militaire politie bakt niets van het onderzoek, concludeert Deerfield al snel. De onervaren politiedetective Emily Sanders, gespeeld door Oscarwinnares Charlize Theron, neemt de zaak over. Waarna zich een haat-liefde-relatie ontwikkelt tussen die twee, terwijl ze gestaag werken aan de oplossing van de moordzaak.
De titel The Valley Of Elah refereert aan een Bijbels verhaal over David en Goliath. Gaandeweg wordt duidelijk dat de vergelijking getrokken moet worden met de guerrilla-oorlog die in Irak gevoerd wordt tegen Amerikanen. Op de gsm van zijn zoon stonden korte videofragmenten van zijn traumatische ervaringen in het land. De schokkerige beelden leggen feilloos bloot hoe onwerkelijk de situatie daar is. En hoe moeilijk het is om niet zelf krankzinnig te worden in die omstandigheden.
Zo valt stukje voor stukje de puzzel op zijn plaats. Regisseur Paul Haggis deed hetzelfde in het prachtige Crash, een Robert Altman-achtig mozaïek waarin uiteindelijk alle los lijkende lijntjes bij elkaar komen. Ook in Elah blijft geen enkel los eindje over. En Haggis heeft wederom geen zwaar effectbejag nodig om indruk te maken. Zijn hoofdrolspelers krijgen volop de ruimte om te excelleren. Deerfield blijft een stugge man, die het verlies van zijn tweede zoon zo waardig mogelijk probeert te dragen. En aan het eind komt hij terug bij het politiebureau, om de Amerikaanse vlag weer ondersteboven te hangen.