‘Weet je hoe ze me noemen?’ De Franse boer knikt angstzwetend naar SS-kolonel Hans Landa. ‘De Jodenjager’, zegt de ijdele militair in de openingsscène van Inglourious Basterds, de nieuwe film van Quentin Tarantino. En met een vilein lachje verraadt hij dat er weinig goeds gaat volgen.
Maar gaandeweg worden de rollen omgedraaid in een rolprent, die opgebouwd is uit vijf delen waarin de spanning en het tempo gaandeweg worden opgevoerd. In akte twee verschijnt Brad Pitt op het toneel als Aldo Raines, een luitenant die met zijn Amerikaans-Joodse gevechtscommando maar één doel heeft: nazi’s te grazen nemen en ze scalperen. Met honkbalknuppels blijkt dat heel goed te gaan, en al snel is zijn eenheid berucht onder de Duitsers.
Zwarte komedie
Als dit geen Tarantino zou zijn, was het ongetwijfeld een bloedserieuze verhandeling geworden over het nut van wraak. Het knappe is dat het thema door de meesterregisseur op een veel subtielere manier wordt aangestipt. De zoals altijd bizarre en geestige dialogen drijven aan de oppervlakte. Inglourious Basterds is of lijkt in eerste instantie een zwarte komedie. Vaak is het ongegeneerd lachen om de vreselijkste dingen, vaak inderdaad de essentie van humor.
Maar die bovenlaag is ook te interpreteren als bittere noodzaak om de boodschap te kunnen verteren. Het geweld, zoals vaker bij Tarantino zeer expliciet in beeld gebracht, is vaak karikaturaal maar een enkele keer onontkoombaar reëel. Dan voel je bijna de klap van de honkbalknuppel tegen de krakende schedel. En de ontknoping is dermate wrang dat je als enigszins intelligente toeschouwer toch gedwongen wordt na te denken over geweld en het nut van wraak.
Oscar
Kritikasters zijn hopeloos verdeeld over de film. Het NRC gaf één ster, de Volkskrant de maximale score van vijf. Ieder zijn eigen mening: uit deze richting komen in ieder geval vijf sterren. En over één ding is geen twijfel mogelijk. De rol van SS-kolonel Landa, vertolkt door Christoph Waltz, is voorbestemd voor een Oscar en heeft hetzelfde niveau als Heath Ledger’s vertolking van The Joker in Batman.
